Chrupanie w karku – co oznacza i jakie są możliwe przyczyny?
Strzelanie, trzeszczenie lub strzykanie, to dźwięki, które mogą być słyszane podczas ruchów stawów, także w szyi. Większość ludzi przynajmniej raz w życiu doświadczyła strzelenia w karku, np. przy obracaniu głowy podczas cofania samochodem. Jakie są tego przyczyny? Co właściwie oznacza chrupanie w karku?
Trzeszczenie, czy strzykanie w szyi jest zwykle bezbolesne i zazwyczaj nie zwiastuje niczego poważnego. Jeśli jednak wystąpi wraz z innymi niepokojącymi objawami, takimi jak ból lub pojawi się po urazie, może to wskazywać na stan chorobowy. Dlatego dowiedz się na ten temat, jak najwięcej.
Mechanizm trzeszczenia w szyi
Słowo „stawy” kojarzy nam się głównie z kolanami, łokciami i biodrami. Jednak kręgosłup również je posiada. Każdy kręg ma dwa zestawy stawów fasetowych. Są to stawy maziowe znajdujące się z tyłu kręgosłupa.
W stawach (tak jak w łożyskach wielu maszyn) największym problemem jest tarcie. Dlatego powierzchnie stawowe kości pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką. Uważa się, że trzeszczenie szyi występuje, gdy struktury kręgosłupa pocierają się i wydają dźwięki.
Chrupanie w karku – przyczyny
Jeśli słyszysz strzykanie bądź trzeszczenie w okolicach szyi, to coś dzieje się w odcinku szyjnym kręgosłupa. Poniżej przedstawiam prawdopodobne przyczyny tej dolegliwości.
1. Zmiany ciśnienia w stawie
Stawy maziowe, takie jak stawy fasetkowe w szyi, mają torebkę stawową wypełnioną płynem maziowym, który smaruje i chroni gładką chrząstkę sąsiednich kości.
Gdy staw maziowy porusza się, a sąsiednie kości ocierają się i łączą ze sobą, ciśnienie w stawie zmienia się. Może to powodować powstawanie drobnych pęcherzyków gazu i ewentualnie ponowne zapadnięcie się w płynie maziowym. Prawdopodobnie właśnie te zmiany ciśnienia powodują niektóre dźwięki w szyi (podobnie jak podczas strzelania palcami).
2. Mało elastyczne ścięgno bądź więzadło
W niektórych przypadkach więzadło lub ścięgno, przylegające do kości może powodować trzask podczas poruszania głową. Najczęściej jest to efektem starzenia się tkanek miękkich i utraty ich elastyczności.
Inne czynniki, które mogą wpływać na funkcjonowanie ścięgien oraz więzadeł i przyczyniać się do trzeszczenia szyi, obejmują:
– obrzęk lub sztywność,
– urazy lub nadmierne rozciąganie,
– zwyrodnienie kręgosłupa,
– nietypowy lub nagły ruch,
– zmiany po zabiegu chirurgicznym.
Możliwe jest jednak, że zdrowe, elastyczne ścięgna i więzadła również będą wydawały trzaski lub chrupnięcia.
3. Degeneracja chrząstki stawowej
Chrząstka stawowa zużywa się i prowadzi do choroby zwyrodnieniowej stawów. W wyniku degeneracji chrząstki, sąsiadujące kręgi zaczynają się ocierać o siebie, co może sprawiać wrażenie zgrzytania i chrupania w szyi. Podobne odczucia będą towarzyszyły w przypadku uszkodzonych dysków międzykręgowych, ponieważ wtedy amortyzacja pomiędzy kręgami jest mniejsza.
Do degeneracji chrząstki stawowej dochodzi wraz ze stopniowym, normalnym procesem starzenia się. Może być on jednak przyspieszony, jeśli nastąpił uraz kręgosłupa szyjnego.
Chrupanie w karku może być spowodowane przez któryś z powyższych czynników, lub w niektórych przypadkach może być kombinacją tych lub zupełnie innych czynników.
Trzeszczenie może występować w każdym ruchomym stawie w ciele, również w kolanach i ramionach.
Chrupanie w karku – objawy
Chrupanie w karku jest zwykle bezbolesne. Mogą mu jednak towarzyszyć różne stopnie sztywności karku lub bóle szyi (od tępych po ostre bóle).
Trzeszczenie szyi może wystąpić w każdym wieku, ale jest bardziej prawdopodobne, że pojawi się u osób dojrzałych i starszych. Częstotliwość objawów może być różna, w zależności od przyczyny chrupania w karku. U niektórych mogą występować przez kilka dni, a później zniknąć na kilka miesięcy. Z kolei u innych, dolegliwości bólowe będą występowały codziennie, za każdym razem, gdy pacjent będzie wykonywał ruch.
Chrupanie w karku – kiedy wizyta u lekarza jest konieczna?
Jeśli trzeszczenie w szyi jest epizodyczne, prawdopodobnie wszystko jest w porządku. Jednak jeśli zdarza się dosyć często i towarzyszą mu inne objawy, należy udać się do specjalisty.
Nie ignoruj chrupania w karku, jeśli wystąpił:
1) ból lub obrzęk (chrupanie w karku, któremu towarzyszy ból albo obrzęk może wskazywać na chorobę zwyrodnieniową stawów lub inny rodzaj procesu zapalnego w stawach szyi);
2) uraz kręgosłupa (jeśli zgrzytanie szyi pojawiło się, np. po wypadku samochodowym lub upadku, w którym doznałeś obrażeń kręgosłupa, musisz udać się do lekarza, ponieważ mogło dojść do zmian strukturalnych);
3) dolegliwości są stałe (jeśli trzeszczenie występuje za każdym razem lub prawie za każdym razem, gdy poruszasz szyją, to może sygnalizować problem w funkcjonowaniu stawu);
4) niedawno przebyłeś operację (czasami nawet po kilku tygodniach od zabiegu w odcinku szyjnym kręgosłupa pojawiają się nowe „dźwięki szyi”; zazwyczaj jest to normalne, ale lepiej skonsultować się z lekarzem).
Jeżeli jesteś zaniepokojony strzelaniem, chrupaniem bądź innymi dźwiękami szyi, również odwiedź specjalistę – nawet jeśli nie odczuwasz bólu.
Przyczyna chrupania w karku może nie zostać znaleziona
Często trudno jest jednoznacznie określić, skąd pochodzą dźwięki trzeszczenia i strzelania w odcinku szyjnym kręgosłupa, zwłaszcza jeśli nie towarzyszy temu ból.
Jednak nawet, gdy pacjent zmagający się z chrupaniem w karku ma dolegliwości bólowe, to prowadzi się leczenie objawowe i skupia się na przyczynie bólu, a nie na dokładnym poznaniu mechanizmu powstawania tych dźwięków.
Uwaga! Niektórzy ludzie celowo „strzelają” kośćmi karku – z powodu nawyku nerwowego albo ulgi, jaką im to przynosi. Nie ma medycznych dowodów na to, że takie postępowanie niszczy stawy, czy powoduje ich zapalenie.
Jednak znany jest przypadek mężczyzny, Josha Hadera z Oklahomy, który podczas takiego rozciągania szyi doznał udaru. Dlatego pamiętaj, aby robić to delikatnie i „z głową”.
Ćwiczenia na rozciąganie karku i ramion. Rozluźnią spięte mięśnie jak masaż!