Kręcz szyi – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Kręcz szyi to schorzenie polegające na przymusowym odchyleniu szyi w jednym kierunku. Choroba ta najczęściej występuje u dzieci, ale może dotknąć również osoby dorosłe. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy skrzywienia szyi oraz jak przebiega leczenie.
Co to jest kręcz szyi?
Kręcz szyi (inaczej skrzywienie szyi) to choroba, której istotą jest wada mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego po jednej stronie ciała, czego skutkiem jest bolesne przechylenie głowy na bok oraz jej skręcenie w stronę przeciwną, ze wzrokiem skierowanym lekko w górę.
Kręcz szyi występuje w dwóch postaciach:
– lewostronnej (szyja jest zgięta w lewo, a głowa skręcona w prawo),
– prawostronnej (szyja jest skręcona w prawo, a głowa – w lewo).
Najczęściej jednak mamy do czynienia z prawostronnym skrzywieniem szyi.
Mięśnie po jednej stronie szyi są rozciągnięcie i napięte, zaś po drugiej występuje przykurcz i osłabienie mięśnia.
Przyczyny skrzywienia szyi
Wyróżniamy kręcz szyi ułożeniowy, wrodzony oraz nabyty. W zależności od jego rodzaju, przyczyny schorzenia będą różne.
Kręcz ułożeniowy
Jego przyczyną jest nieprawidłowe ułożenie płodu w łonie matki.
Kręcz szyi wrodzony
1) pochodzenia mięśniowego – najczęściej spowodowany jest urazem okołoporodowym w obrębie szyi, który powstał, gdy noworodek przechodził przez drogi rodne;
2) pochodzenia kostnego – może być wynikiem obecności wad rozwojowych w obrębie kośćca lub zmiany w budowie kręgów w przebiegu choroby Klippela-Feila.
Kręcz szyi nabyty
Przyczynami mogą być:
– urazy kręgosłupa, które powodują wadliwe ustawienie głowy,
– stany zapalne, które obejmują ropnie pozagardłowe, zapalenie węzłów chłonnych szyi, zapalenie migdałków oraz zapalenie wyrostka sutkowatego,
– choroby reumatyczne,
– dyskopatia,
– nietypowa przepuklina dysku międzykręgowego,
– podwichnięcie kostne,
– uszkodzenia kręgów szyjnych,
– jednostronne wiotkie porażenie i niedowłady mięśni szyi,
– spastyczne wzmożenie napięcia mięśni szyi,
– zapalenie szpiku kostnego,
– guzy nowotworowe,
– wady narządu wzroku, słuchu lub zaburzenia na tle układu nerwowego (ponieważ wymuszają nawykowe ustawienie głowy w jednej pozycji),
– jednostronne oparzenia, powodujące zbliznowacenie tkanek miękkich szyi.
Do skrzywienia mogą doprowadzić również nagłe ruchy czynne i bierne szyi, jak również przyjmowanie nieprawidłowej postawy ciała.
W większości przypadków przyczyna kręczu szyi pozostaje nieznana i ma on charakter idiopatyczny.
Objawy świadczące o kręczu szyi
Podstawowym symptomem jest przymusowe odchylenie głowy i szyi w kierunku barku.
Jednak towarzyszą temu również takie objawy jak:
– niemożność normalnego poruszania głową,
– ból i/lub sztywność szyi,
– ból głowy,
– obrzęk mięśni szyi,
– uchylenie podbródka ku jednej stronie.
Łatwo rozpoznać kręcz szyi u niemowlaka ze względu na bardzo charakterystyczny sposób trzymania głowy w każdej pozycji. Chodzi o przechyloną głowę w bok ku jednemu barkowi, z twarzą zwróconą w przeciwną stronę i lekko uniesioną ku górze. Może temu towarzyszyć także uniesienie jednego ramienia w kierunku objętych skurczem mięśni szyi.
Poza szyją, deformuje się również twarz dziecka, która po stronie skróconego mięśnia rośnie wolniej i słabiej się rozwija, przez co jest mniejsza. W dodatku jest skrócona w kierunku czoło–broda, poszerzona w kierunku nos–ucho.
Zniekształceniu ulega też układ szkieletowy: powstaje odkształcenie czaszki i nieprawidłowy zgryz. Po pewnym czasie kręgi szyjne ulegają sklinowaceniu, a w odcinku piersiowym kręgosłupa dochodzi do powstania skoliozy.
Kręcz szyi – diagnostyka
W celu rozpoznania kręczu szyi przeprowadza się przede wszystkim badanie elektromiograficzne (EMG), dzięki któremu można zmierzyć czynność elektryczną mięśni i nerwów obwodowych. To pozwala ustalić, które partie mięśniowe zostały dotknięte schorzeniem.
Pomocne mogą okazać się również badania RTG i rezonans magnetyczny.
Na czym polega leczenie kręczu szyi?
W przypadku ułożeniowego kręczu szyi rokowania są bardzo dobre, ponieważ tkanki dziecka nie są zmienione patologicznie i nie stanowią przeszkody w powrocie głowy i szyi do prawidłowego ustawienia. Wyleczenie następuje samoistnie w ciągu kilku tygodni bądź miesięcy.
Podstawą leczenia wrodzonego skrzywienia są ćwiczenia rozciągające mięśnie szyi oraz noszenie kołnierzu ortopedycznego. Jeśli rehabilitacja nie przyniesie oczekiwanych rezultatów wadę można skorygować chirurgicznie. Zabieg polega m.in. na przedłużeniu mięśnia szyi, cięciu nerwu lub mięśnia, czy też fuzji chirurgicznej patologicznych kręgów.
Przy nabytym kręczu szyi stosuje się leczenie farmakologiczne, m.in. leki zwiotczające mięśnie, leki stosowane do leczenia drżeń w chorobie Parkinsona, toksynę botulinową i leki przeciwbólowe.
Poza tym, w terapii wykorzystuje się:
– ciepłe okłady,
– masaże,
– fizykoterapię (m.in. laseroterapię, kinesiotaping),
– ćwiczenia rozciągające mięśnie szyi,
– aparat usztywniający szyję.
Rozciąganie szyi za pomocą ręcznika. Jak je prawidłowo wykonać?
