Rwa kulszowa: leczenie zachowawcze i operacyjne. Które wybrać?
O rwie kulszowej wiemy coraz więcej. Chcemy zmieniać styl życia, więcej się ruszać i dbać o siebie. Jednak, jeśli już dopadło nas to schorzenie, albo są nawroty musimy poznać metody terapeutyczne. Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze. W najcięższych przypadkach – zabiegi operacyjne. Czym jest zatem rwa kulszowa i na czym polega jej leczenie?
Co to jest rwa kulszowa?
Rwa kulszowa, to zespół objawów wynikających z ucisku na nerwy rdzeniowe. Objawia się ona przeszywającym bólem, który rozpoczyna się w okolicy lędźwiowej i promieniuje wzdłuż nogi. Silne dolegliwości bólowe ograniczają swobodę ruchu chorego i uniemożliwiają wykonywanie codziennych obowiązków czy pracy.
10 faktów o rwie kulszowej, o których większość ludzi nie ma pojęcia
W przypadku ataku rwy kulszowej należy udaj się do ortopedy lub neurologa. Lekarz zleci szereg badań i wdroży odpowiednie leczenie.
Co robić w razie wystąpienia objawów rwy kulszowej?
Przede wszystkim należy odpoczywać i nie wykonywać zbędnych ruchów kręgosłupa. Zaleca się pozostanie w łóżku w pozycji leżącej na boku z podgiętymi nogami lub na plecach z poduszką pod kolanami. Chory powinien zacząć odczuwać ulgę już po 1-2 dniach. Jednak jeśli w ciągu 4 dni ból nie zmniejszy się znacząco, konieczna będzie wizyta u lekarza.
Można przyjmować leki przeciwbólowe, a miejscowo stosować okłady chłodzące lub rozgrzewające. Gdy to nie przynosi poprawy, wskazana jest konsultacja z lekarzem, który może przepisać środki farmakologiczne o silniejszym działaniu (dostępne tylko na receptę).
Kiedy bezwzględnie należy udać się do lekarza?
Często sami możemy złagodzić dolegliwości bólowe, które towarzyszą rwie kulszowej. Jeśli jednak domowe sposoby nie dają znacznej poprawy, należy skonsultować się z lekarzem.
Pilna wizyta u specjalisty jest wskazana, gdy:
– po 3-4 dniach ból nie ustępuje pomimo odpoczynku i przyjmowania leków przeciwbólowych,
– chory nie może zginać lub prostować stopy w stawie skokowym,
– występuje osłabienie siły mięśniowej w innym obszarze kończyny dolnej,
– pojawią się zaburzenia czucia,
– przez 12 godzin nie udaje się w ogóle oddać moczu,
– bólowi towarzyszy gorączka lub dreszcze,
– ból nasila się w nocy lub w pozycji leżącej.
Jeśli jesteś w ciąży nie czekaj aż ból sam zniknie, tylko udaj się do lekarza, aby wykluczył inne problemy zdrowotne.
Rwa kulszowa w ciąży – objawy, przyczyny i leczenie
Nieleczony ból może trwać kilka dni, a nawet miesięcy. W przypadku rwy kulszowej ważna jest szybkość działania. Im wcześniej ją wyleczymy, tym mniej dolegliwości bólowych doświadczymy
Metody leczenia rwy kulszowej
Podstawą postępowania w tego typu schorzeniach jest leczenie zachowawcze. W okresie ostrego bólu, polega ono na czasowym odciążeniu kręgosłupa (i przestrzeganie zalecanej pozycji ciała podczas codziennych aktywności) oraz podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Później istotna jest odpowiednia fizykoterapia i rehabilitacja.
W cięższych i przewlekłych przypadkach można zastosować leczenie zabiegowe małoinwazyjne, tj. blokady nadtwardówkowe, discogel, wertebroplastyka. W ostateczności przeprowadza się operacje – discektomię lub spondylodezę.
Rwa kulszowa – leczenie zachowawcze
1. Odpoczynek i odciążanie kręgosłupa
W pierwszym okresie choroby należy głównie odpoczywać (ale nie w pozycji siedzącej przed komputerem!). Zaleca się ułożenie w pozycji leżącej tak, by nogi były zgięte w stawach kolanowych i biodrowych pod kątem 90 stopni. Chory powinien siadać tylko przy jedzeniu lub załatwianiu potrzeb fizjologicznych. Jednak unieruchomienie w łóżku nie powinno trwać dłużej niż 5 dni. Oczywistym jest również zaprzestanie wszelkich aktywności fizycznych, które powodują nasilenie bólu.
2. Zimne i ciepłe kompresy
Ulgę w bólu mogą przynieść choremu okłady na odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. W początkowej fazie ataku rwy kulszowej należy przykładać zimny kompres, ponieważ dzięki temu obkurczają się naczynia krwionośne, co łagodzi obrzęki i łagodzi ból. Można użyć np. zmrożonych chusteczek albo lodu owiniętego w ręcznik.
Po ustąpieniu ostrego stanu rwy kulszowej warto zacząć stosować ciepłe kompresy. Te z kolei, działają rozkurczająco i rozluźniająco na mięśnie. Najlepiej sprawdzi się termofor lub butelka z gorącą wodą, ale równie skuteczne będą poduszki elektryczne i wcieranie maści rozgrzewającej.
3. Środki farmakologiczne
W celu złagodzenia bólu związanego z rwą kulszową można stosować leki przeciwbólowe (np. paracetamol) i przeciwzapalne (np. ibuprofen, ketoprofen), które są dostępne bez recepty. W formie tabletek, czopków lub maści.
Ponadto lekarz może przepisać silniejsze leki przeciwbólowe, rozluźniające mięśnie czy antydepresanty.
Pamiętaj, że leczenie farmakologiczne musi odbywać się pod ścisła kontrolą lekarza!
4. Fizykoterapia i rehabilitacja
Gdy dolegliwości zaczynają mijać, nie oznacza to wcale, że należy zakończyć leczenie. Wręcz przeciwnie, trzeba wdrożyć odpowiednie ćwiczenia i zabiegi fizykoterapeutyczne. Nie należy z nich rezygnować, aby ostry ból nie przeszedł w przewlekły zespół bólowy kręgosłupa.
Zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak:
– przezskórna elektrostymulacja (TENS),
– jonoforeza i ultradźwięki (niewskazane w okresie ostrym),
– laseroterapia,
– ciepło i krioterapia,
a także leczniczy masaż kręgosłupa stanowią jedynie metody uzupełniające, ułatwiające właściwą rehabilitację.
Najlepsze rezultaty lecznicze przynosi równoczesne zastosowanie zabiegów z odpowiednio dobranymi ćwiczeniami fizycznymi (np. wykorzystującymi metodę McKenziego). Same zabiegi fizykoterapeutyczne nie dają takich efektów.
Ćwiczenia na rwę kulszową, które uwolnią Cię od bólu raz na zawsze!
W zależności od potrzeb, zakres terapii fizykalnej oraz rodzaj ćwiczeń określi Twój lekarz lub fizjoterapeuta. Ważne, aby wykonywać je regularnie
Rwa kulszowa – leczenie operacyjne
Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi spodziewanych rezultatów, stosuje się terapie mniej lub bardziej inwazyjne. Istnieje szeroki wachlarz możliwości zabiegów leczniczych, które sprawdzają się w przewlekłych i ciężkich przypadkach rwy kulszowej.
1. Zabiegi małoinwazyjne
Najszybszym sposobem na rwę kulszową są blokady nadtwardówkowe pod kontrolą RTG (tzw. iniekcje epiduralne), które przynoszą ulgę pacjentowi już po kilku minutach. Niestety ból wraca po ok. 5 godzinach, ponieważ początkowa poprawa jest skutkiem miejscowego znieczulenia, które z czasem przestaje działać. Efekt leczniczy iniekcji uzyskamy dopiero po około 4 dniach od podania leku, gdy zapalenie i obrzęk zmniejszą się oraz poprawi się ukrwienie w obrębie nerwów.
Inne małoinwazyjne procedury:
– discogel (wszczepiane przez nakłucie skóry pleców protezy krążka międzykręgowego),
– wertebroplastyka (wstrzyknięcie cementu kostnego do zniszczonego trzonu kręgu),
– mikrodiscektomia (usunięciu części wypadniętego jądra miażdżystego, która powoduje ucisk).
2. Zabiegi inwazyjne
Leczenie operacyjne konieczne jest tylko u ok. 2-10% pacjentów z rwą kulszową. Stosuje się je w ostateczności. Głównie z powodu towarzyszącym ostrej rwie kulszowej, niedowładom w obrębie kończyny dolnej, problemom z oddawaniem moczu i stolca oraz zaburzeniom czucia na kończynach lub w okolicy miejsc intymnych. Wskazaniem może być również nieskuteczne leczenie zachowawcze rwy kulszowej, jeśli potwierdzono ucisk na nerw kulszowy w badaniach obrazowych.
Do inwazyjnych metod leczenia neurochirurgicznego zaliczamy:
– discektomię (wycięcie fragmentu dysku uciskającego korzeń nerwowy, co objawia się bólem promieniującym do nogi),
– spondylodeza (stabilizacja kręgosłupa, czyli zespolenie sąsiednich kręgów poprzez wszczepienie implantów tak).
Operacja rwy kulszowej – jej przebieg, koszt i skutki uboczne
Nie ma jednej skutecznej metody leczenia rwy kulszowej. Rodzaj terapii czy zabiegów operacyjnych dobierany jest indywidualnie do potrzeb pacjenta
