Wady postawy mogą nieść za sobą bardzo poważne konsekwencje począwszy od pogorszenia wyglądu zewnętrznego, poprzez ryzyko wystąpienia ciężkich do leczenia zespołów przeciążeniowych, dyskopatii po choroby zwyrodnieniowe stawów. Warto więc wiedzieć, z jakimi wadami mamy najczęściej do czynienia i jak je leczyć, zwłaszcza, kiedy dotyczą dzieci.
Zwiększający się odsetek dzieci z wadami postawy
Lekarze biją na alarm w związku z coraz większą liczbą dzieci, których postawa jest daleka, żeby nie powiedzieć bardzo daleka od ideału. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nawyk spędzania każdego dnia wielu godzin w pozycji siedzącej, która zastąpiła grę w piłkę, zabawy z innymi dziećmi czy inną aktywność fizyczną. Nadmiar obowiązków, stres i niedobór ruchu sprawiają, że mięśnie, które są odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowej postawy ciała (mięśnie brzucha, pośladków, prostowniki grzbietu oraz mięśnie sklepienia stopy), są po prostu za słabe.
Przykładowe wady postawy u dzieci
Poniżej przedstawiamy listę najczęstszych wad postawy spotykanych u dzieci. Jest tego naprawdę sporo.
- plecy wklęsłe – plecy wklęsłe to najczęściej efekt wielu kumulujących się zaburzeń, do których możemy zaliczyć zbyt słane napięcie mięśni pośladkowych, zbyt słabe napięcie mięśni brzucha, rozciągnięte prostowniki grzbietu, przykurcz zginaczy stawów biodrowych i ustawienie miednicy w nadmiernym pochyleniu do przodu
- plecy okrągłe – plecy okrągłe to konsekwencja przykurczu mięśni piersiowych i osłabienia prostowników grzbietu
- stopa płaska – chodzi tutaj o spłaszczenie lub brak wykształcenia sklepień stop, co przekłada się zazwyczaj na koślawe ustawienie pięty, a w konsekwencji wydolność stopy i poprawne funkcjonowanie innych narządów ruchu
- stopa szpotawa – kolejna wada stopy, która polega na uniesieniu i skróceniu wewnętrznego brzegu stopy i odwrócenia pięty. W przeciwieństwie do stopy płaskiej jest to najczęstsza wrodzona wada stopy
- kolana koślawe – wada, która jest widoczna gołym okiem, bowiem odstęp między kostkami goleni w pozycji na baczność jest znacznie większy niż u przeciętnego, zdrowego człowieka
- kolana szpotawe – kolana nie stykają się, kiedy dana osoba stoi na baczność. Krótko mówiąc jest to odwrotność kolan koślawych
- boczne skrzywienie kręgosłupa – deformacja kręgosłupa, która przejawia się bocznym skrzywienie, może być przyczyną bardzo poważnej niepełnosprawności. Niepełnosprawności pełnej bólu, która znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie
- klatka piersiowa lejkowata – jak sama nazwa wskazuje, wada przejawia się poprzez zapadnięcie dolnej części klatki piersiowej, co może prowadzić do zaburzeń wydolności oddechowej
- Klatka piersiowa lejkowata: zwężenie i zapadnięcie dolnej części klatki piersiowej. Współistniejące osłabienie mięśni tułowia może prowadzić do zaburzeń wydolności oddechowej
Jak przeciwdziałać wadom postawy u dzieci?
Nie ulega wątpliwości, że jednym z kluczowych powodów występowania wad postawy u dzieci jest niedobór ruchu. Warto przy tym pamiętać, że tzw. jednostronna aktywność fizyczna, która opiera się tylko i wyłącznie na jednej i niezmiennej formie treningu, może nie być tutaj wystarczająca z prostego powodu. Łatwo w ten sposób o dysproporcję w rozwoju mięśni antagonistycznych (przeciwstawnych), których synergia odpowiada za prawidłową postawę ciała. Znacznie lepszym rozwiązaniem będzie zadbanie o jego wszechstronny rozwój. Poza tym tego typu aktywność może być dodatkowo szkodliwa dla dzieci z zaznaczonymi nieprawidłowościami postawy – niezbędna jest tutaj gimnastyka profilaktyczna i korekcyjna, która nauczyć dziecko funkcjonowania w pełnych zakresach ruchu w stawach i wzmacniania najważniejszych mięśni.
Dbajmy o zdrowie fizyczne naszych pociech. Zachęcajmy je do ruchu, organizujmy dla nich ciekawe zajęcia, a także rozmawiajmy z nimi o konsekwencjach. Pamiętajmy, że im wcześniej zaczną dbać o swoje ciało, tym lepiej.